იყო დრო, როდესაც ცხოველისადმი სასტიკი მოპყრობა არავის ყურადღებას არ იქცევდა. ადამიანთა ტანის შესამოსად პრაქტიკულად ძირითადად (განსაკუთრებით ჩრდილოეთის ქვეყნებში) გამოყენებული იყო ცხოველთა ტყავი და ბეწვი. დღეს ცივილურ სამყაროში ხშირად ეწყობა ადამიანთა მრავალრიცხოვანი ჯგუფების საპროტესტო გამოსვლები, მიძღვნილი ცხოველთა უფლებების დაცვისადმი, ბუნებრივი ბეწვეულითა და ტყავით გაწყობილი ტანსაცმლის გამოყენების წინააღმდეგ და ა.შ. ადამიანთა მენტალიტეტში დამატებით ფეხს იკიდებს ახალი მორალური პრინციპი - გაუფრთხილდი ცხოველთა სამყაროს. ამ ტალღამ ჩვენს საზოგადოებამდეც მოაღწია, თუმცა არა ვარ დარწმუნებული, რომ ყველას სწორად აქვს გააზრებული ამ ახალი მორალური პრინციპის მნიშვნელობა, უფრო მგონია, რომ ბევრმა აიტაცა იგი, როგორც ახალი „მოდური მიმდინარეობა“, რომელიც ხაზს უსვავს მათ „ელიტარულობას“. ამ ჩემს ეჭვს ცხოველებზე ჭეშმარიტი მზრუნველი თავის თავზე ნუ მიიღებს, მათ მე უდიდეს პატივს ვცემ.
რას ნიშნავს ცხოველთა უფლებები? ვინ მიანიჭა მათ ეს უფლებები? ცხოველებმა თუ იციან რამე მათი უფლებების შესახებ? სთხოვეს ცხოველებმა ადამიანებს მათი უფლებების დაცვა? ამ კითხვებში ირონია ჟღერს. მაგრამ ამ ირონიას ვერ გავექცევით, თუ კარგად არ გავიაზრეთ, რას ნიშნავს ცხოველთა სამყაროს დაცვა.
რასაკვირველია, მორალურად მიუღებელია რაიმე სახის სასტიკი მოქცევა, მათ შორის ცხოველისადმი სისასტიკის გამოვლენა. მაგრამ ეს ზოგადი პრინციპია და რაიმე ჯგუფის მიმართ სასტიკი მოპყრობის ცალკე გამოყოფა არავითარ აუცილებლობას არ წარმოადგენს. ადამიანთა საზოგადოება არ უნდა შეურიგდეს ზოგადად სისასტიკის არცერთ გამოვლინებას.
უნდა გამოიყენოს თუ არა ადამიანმა თავისი საჭიროებისათვის ცხოველური პროდუქტი? ცხადია უნდა გამოიყენოს, მაგრამ ისე ზომიერად, რომ ცხოველთა რომელიმე ჯგუფს პოპულაციის საშიში შემცირება არ დაემუქროს. მაშასადამე, ეს საკითხი ადამიანის მიერ ბუნებრივი რესურსების რაციონალურად გამოყენების ზოგადი პრობლემის შემადგენელი ნაწილია.
ადამიანმა უნდა დაიკმაყოფილოს თავისი მოთხოვნილებები ისე, რომ სამყაროს, სადაც იგი ცხოვრობს და მისი შთამომავლობა გააგრძელებს ცხოვრებას, ზიანი არ მიადგეს, არ განვითარდეს ისეთი შეუქცევადი პროცესები, რომ რესურსების თვითაღდგენა შეწყდეს.
ნუთუ ადმიანმა უარი უნდა თქვას თბილი ბეწვის ტანსაცმელზე და ამავე დროს არც კი დაფიქრდეს და ისე გემრიელად მიირთვას მაგალითად ხიზილალას ბუტერბროდი, ან მინდორში მოწყვეტილი ყვავილების თაიგულით მორთოს საკუთარი ბინა? დარწმუნებული ვარ არც იატაკზე დაფენილ ნოხზე გავლისას დაფიქრდება თუ, როგორ შეიქმნა ეს ნოხი.
ცხოველებთან ზოგიერთი ადამიანის ურთიერთობა გამორჩეულია, მეტისმეტი სენტიმენტალიზმით ხასიათდება. როგორც წესი, ძირითადად ასეთი ადამიანები უაღრესად კეთილები არიან, თუმცა არიან ისეთებიც, რომლებიც ბევრს საუბრობენ ცხოველთა დაცვაზე და ამავდროულად, არც თუ იშვიათად, სასტიკად ექცევიან ადამიანებს. არიან ისეთებიც, რომლებიც ადამიანთა საზოგადოებაში თავს კომფორტულად ვერ გრძნობენ, უჭირთ იმ ვალდებულებებისა და პასუხისმგებლობის გაზიარება, რაც ადამანთა საზოგადოებაში ცხოვრებისთვის არის აუცილებელი, და ცხოველებთან ურთიერთობაში ეძებენ გამოსავალს.
მოკლედ, გარემოს დაცვა, მათ შორის ცხოველთა „უფლებების“ დაცვა, არის დაცვა ადამიანის და მისი შთამომავლობის უფლებისა იცხოვროს ცხოვრებისათვის მაქსიმალურად შესაძლო საუკეთესო პირობებში.
No comments:
Post a Comment